Tuyên bố 258 - Chiều
31/7 tại Văn phòng Cao uỷ Liên Hợp Quốc về Nhân quyền
(OHCHR), các blogger đại diện cho mạng lưới blogger chính
trị Việt Nam đã có cuộc gặp gỡ, trao đổi kéo dài
khoảng hai giờ đồng hồ với người đại diện của OHCHR phụ trách về
nhân quyền khu vực Đông Nam Á.
Có
mặt tại buổi gặp là một số blogger đến từ cả ba
miền của đất nước: Nguyễn Lân Thắng, Đoan Trang (Hà
Nội), Nguyễn Anh Tuấn (Đà Nẵng), Nguyễn Thảo Chi và
Nguyễn Nữ Phương Dung (Sài Gòn). “Chúng tôi đến đây,
tuy khác nhau về độ tuổi, giới tính, tỉnh thành, nghề
nghiệp, nhưng chúng tôi có điểm chung, là đều là những
blogger muốn chống lại việc nhà nước lạm dụng pháp
luật trấn áp quyền tự do của người dân” – blogger
Nguyễn Anh Tuấn, 23 tuổi, phát biểu tại cuộc gặp.
Lợi dụng pháp luật để đàn áp blogger
Các
blogger đã mô tả sơ qua về bối cảnh chính trị hiện
nay tại Việt Nam: Chính phủ Việt Nam đã ký kết, thông
qua Tuyên ngôn Nhân quyền của Liên Hợp Quốc cùng nhiều
công ước quốc tế về nhân quyền có liên quan. Việt
Nam cũng đang tích cực chạy đua vào chiếc ghế thành
viên trong Hội đồng Nhân quyền Liên Hợp Quốc (UNHRC)
nhiệm kỳ 2014-2016. Mặc dù vậy, chính quyền vẫn duy trì
một hệ thống luật pháp đi ngược lại với Tuyên ngôn
Nhân quyền và các công ước quốc tế liên quan.
Trong
hệ thống luật pháp đó, hiện tại, nổi lên ba điều
khoản trong Bộ luật Hình sự, gồm Điều 79, 88 và 258,
đang được Nhà nước sử dụng để bắt bớ, đàn áp,
truy tố và kết án tù đối với các blogger hay có thể
gọi là những người viết trên mạng (net-writer). Thực
tế là gần đây, chỉ trong vòng một tháng, đã có tới
ba blogger bị bắt giam và bị buộc tội vi phạm Điều
258 Bộ luật Hình sự, “lợi dụng các quyền tự do dân
chủ xâm phạm lợi ích của Nhà nước, quyền, lợi ích
hợp pháp của tổ chức, công dân”. Đây là một điều
khoản với ngôn ngữ pháp lý mơ hồ, chung chung, đủ để
trở thành một cái vòng kim cô rất rộng để chụp lên
đầu bất kỳ blogger nào viết những điều chính quyền
không thích.
Trước
tình hình đó, hơn 100 blogger Việt Nam đã quyết định
hình thành một mạng lưới blogger chính trị và đưa ra
Tuyên bố chung lên án việc Nhà nước lạm dụng pháp
luật, cụ thể là Điều 258 Bộ luật hình sự. Đặc
biệt, thay vì chỉ gửi kiến nghị tới Chính phủ, lần
này, blogger Việt Nam đã, đang và sẽ gửi Tuyên bố tới
các tổ chức quốc tế, bao gồm cả Hội đồng Nhân
quyền Liên Hợp Quốc, Văn phòng Cao uỷ Liên Hợp Quốc
về Nhân quyền, để cộng đồng quốc tế có cái nhìn
chân thực về tình hình nhân quyền ở Việt Nam.
“Blogger
hãy thu thập bằng chứng”
Người đại
diện OCHCR cho biết: OHCHR hiểu
tình hình vi phạm nhân quyền ở Việt Nam hiện nay là khá
nghiêm trọng, với những vụ bắt giữ nối tiếp nhau và
những hành động trấn áp nhằm vào blogger cũng như những
người bất đồng chính kiến. “Tuy nhiên, vấn đề là
OHCHR không mở văn phòng đại diện ở Việt Nam, mà nói
cho đúng là Chính phủ Việt Nam không muốn cho chúng tôi
mở văn phòng ở đó” – bà mỉm cười – “cho nên
OHCHR gặp khó khăn trong việc tiếp cận thông tin để thu
thập bằng chứng”.
“Blogger
và những người bảo vệ nhân quyền ở Việt Nam cần
ghi lại (document) tất cả các vụ việc: Chuyện gì đã
xảy ra? Với ai? Ai gây ra? Ở đâu? Bao giờ? Các bạn
không nhất thiết phải viết một báo cáo dài tới 3
trang giấy, nhưng cần có những thông tin căn bản đó để
gửi cho chúng tôi, theo một cơ chế bảo vệ nhân quyền
đặc biệt của Liên Hợp Quốc, gọi là Special Procedures
Rapporteur” *. Bà gửi một số lời khuyên hữu ích đến các blogger Việt Nam, đồng thời gửi kèm một loạt tài liệu
về cơ chế SPR của Hội đồng Nhân quyền Liên Hợp
Quốc.
Vị
quan chức của OHCHR tỏ ra đặc biệt quan tâm đến trường
hợp blogger Điếu Cày – “người chịu án tù 12 năm và
hiện đang tuyệt thực”. OHCHR đã chuẩn bị sẵn sàng
để chất vấn Chính phủ Việt Nam về việc này.
"Chúng
tôi ở đây là để giúp các bạn" - bà nhấn mạnh.
